روغن زیتون و انواع آن

حتما تا به حال برای انتخاب روغن زیتون با اسامی مختلفی رو به رو شده اید.
روغن زیتون خالص، بکر، فرابکر، تهیه شده با پرس سرد یا گرم، تصفیه شده و تصفیه نشده !!
حتما با خود فکر کردید که تفاوت اساسی بین این روغن زیتون ها در چیست؟ و برای هر کدام از مصارف آشپزی و درمانی به دنبال کدام یک از انواع آن باید باشید؟
در این مقاله قصد داریم تا در ابتدا به معرفی انواع روغن زیتون های مرسوم در بازار بپردازیم، تفاوت های آن ها را با هم مورد بررسی قرار دهیم و زمانی که آن ها را شناختیم به خواص فوق العاده ی روغن زیتون اشاره کنیم. هم چنین برندهای مطرح خارجی و ایرانی را معرفی می کنیم تا بدانیم کدام یک از برندها در دنیا شناخته شده تر هستند و چه پارامترهایی را در روند تولید روغن زیتون رعایت می کنند.

انواع روغن زیتون :

زیتون های متنوعی در سراسر دنیا و در کشورهای مختلف پرورش می یابند و قطعا انواع زیتون ها می توانند طعم های مختلفی را ایجاد کنند.
اما کیفیت کلی یک روغن زیتون را فرآیند تولید آن تعیین می نماید.
همه ی روغن زیتون های معتبر پس از اتمام مراحل تولید، آزمایش می شوند و رتبه ی آن ها بیانگر ترکیبات شیمیایی، درصد عطر و طعم خام زیتون در روغن و میزان تصفیه ی انجام شده بر روی آن هاست.
سطح اسیدیته و اسید اولئیک موجود در روغن زیتون نیز بررسی می شود و در این طبقه بندی موثر خواهد بود.

روغن زیتون تصفیه نشده (فرابکر و بکر):

با کیفیت ترین و خالص ترین روغن زیتون موجود، روغن زیتون فرابکر می باشد که تصفیه نشده است.
برای آنکه یک روغن زیتون در این دسته بندی قرار بگیرد به خلوص صد در صد نیاز خواهد داشت.
از فرآیندهای شیمیایی و یا حرارت بسیار بالا برای استخراج این روغن از زیتون نباید استفاده گردد و عطر و طعم قوی زیتون سبز می بایست به خوبی حس شود.
با اینکه بسیاری از برندها ادعا می کنند که روغن زیتون extra virgin  و یا همان روغن زیتون فرابکر تولید می کنند، اما در چارچوب استانداردهای این نام نمی گنجند.

روغن زیتون بکر دارای طعم و عطر کمتری نسبت به روغن زیتون فرابکر بوده، حاوی استانداردهای شیمیایی پایین تر و اسیدهای چرب آزاد بالاتری است.
اما هر دوی این روغن ها تصفیه نشده اند و می توان گفت خالص هستند.

این دسته از روغن زیتون مفید ترین و سالم ترین روغن زیتون موجود در بازار است، به سادگی قابل هضم بوده و سرشار از ویتامین می باشد.

روغن زیتون بدون بو و با بو :

روغن زیتون خالص، کلاسیک و روغن زیتون معمولی همگی در دسته ی روغن زیتون های تصفیه شده قرار می گیرند که واجد شرایط برای قرار گیری در دسته بندی بکر بودن، نیستند. در حقیقت عملیات تصفیه روغن زیتون، آن را تبدیل به مدل بدون بوی آن می کند. این کار برای آن انجام می شود تا عطر و بوی زیتون که برای بعضی ممکن است نامطلوب باشد، گرفته شود.

گاهی هم تصفیه برای پایین آوردن میزان اسیدیته و پراکسید بالای یک روغن زیتون بکر انجام می شود. البته این کار می تواند بسیاری از خواص مفید و اساسی روغن زیتون را حذف کند.
بنابراین منطقی است اگر بگوییم روغن زیتون با بو، ارگانیک تر از روغن زیتون بدون بو می باشد و پر خاصیت تر خواهد بود.
روغن زیتون با بو مخصوص سالاد و پخت و پز بوده، در حالی که روغن زیتون بدون بو برای مصارف سرخ کردنی استفاده می شود.
روغن زیتون با بو می تواند بکر یا فرابکر باشد. اما روغن زیتون بی بو حاصل انجام عملیات تصفیه بر روی روغن زیتون با بو است.

پرس سرد و پرس گرم:

روغن گیری از دانه های مختلف می تواند به دو روش انجام شود.
روغن گیری به روش پرس سرد و روغن گیری به شیوه پرس گرم. برای هر کدام از این روش ها دستگاه های مشخصی وجود دارد.
روغن گیری پرس سرد باعث حفظ خواص زیتون می گردد.
این در حالیست که در روش پرس گرم، دمای زیتون تا بیش از ۱۰۰ درجه سانتی گراد افزایش می یابد و همین امر باعث از دست رفتن فواید ذاتی زیتون خواهد شد.
به ویژه که پرس گرم یک روش صنعتی با راندمان بالاست که حتما پس از آن می بایست روغن تصفیه گردد که همین موضوع نیز باعث کاهش خواص زیتون می شود.
ضمن اینکه روش های صنعتی خود عامل ایجاد و بروز بیماری هایی چون سرطان و انواع نارسایی های قلبی نیز هستند.

در روش پرس سرد، روغن با اعمال فشار مکانیکی بر روی زیتون و در دمای کمتر از ۱۲۰ درجه سانتی گراد به دست می آید. روغنی که از روش پرس سرد به دست می آید حاوی آنتی اکسیدان ها و ویتامین های بیشتری بوده و طعم و عطر بهتری هم دارد.

حال که انواع روغن زیتون ها را شناختیم، می خواهیم ببینم چه چیزی باعث شده که مصرف روغن زیتون در سراسر دنیا به یک عادت درست غذایی تبدیل شود و چرا همیشه متخصصین تغذیه به مصرف روغن زیتون توصیه می کنند.

خواص کلی روغن زیتون

روغن زیتون می تواند به خوبی التهابات بدن را کاهش دهد. هم چنین از اکسیداسیون کلسترول LDL جلوگیری به عمل می آورد. اکسید شدن کلسترول بد خون (LDL) و التهاب ها عامل اصلی بروز بیماری های قلبی هستند. پس بیراه نیست اگر بگوییم روغن زیتون در کاهش چشمگیر بروز بیماری های قلبی نقش بسزایی را ایفا می کند.

لازم به ذکر است که زیاده روی حتی در مصرف روغن زیتون می تواند خود عامل ایجاد التهاب و انسداد رگ های خونی گردد.

یکی دیگر از اثرات روغن زیتون کمک به سلامت عروق خونی در بدن هست. چرا که با بهبود گردش خون و تنظیم فشار خون از ایجاد رگ های واریسی به هنگام فعالیت های بدنی جلوگیری می نماید.

روغن زیتون سرشار از انواع ویتامین ها مانند K، D، A و E می باشد.

همان طور که پیشتر هم اشاره کردیم، روغن زیتون حاوی آنتی اکسیدان های قوی است. آنتی اکسیدان ها می توانند از تاثیر رادیکال های آزاد بر بدن جلوگیری به عمل آورند و باعث ایجاد شادابی و نشاط گردند. بسیاری از متخصصین تغذیه معتقدند که مصرف اصولی و درست از روغن زیتون می تواند باعث طول عمر و سلامت هر چه بیشتر بدن شود.

تولید کنندگان انواع روغن زیتون و برندهای معتبر در این زمینه

بیشترین میزان روغن زیتون تولید شده در دنیا مربوط به کشورهای ایتالیا، یونان و اسپانیاست. در رژیم های غذایی مدیترانه ای، روغن زیتون عموما رکن اصلی و جز همیشه حاضر این رژیم به حساب می آید.

حتما در بین روغن زیتون های مطرح نام مونینی، میلانو، کاوانا، بلینی و سی سام را شنیده اید. یکی از نام هایی که معمولا در بین بهترین روغن زیتون های دنیا خودنمایی می کند، برند مونینی است.

مونینی سال هاست که در تهیه روغن زیتون فعالیت می کند و نکته ی مهم اینکه شرکت مونینی در تهیه محصولات خود مخالف استفاده از پروسه های پالایش صنعتی می باشد. محصولات monini در ۵۰ کشور در سرتاسر دنیا عرضه و فروخته می شود که در تمام آن ها برندی معتبر و با کیفیت محسوب می شود.

میلانو نیز محصولی از شرکت مونینی است اما در ایران بسته بندی و به بازار عرضه می گردد. در ترکیبات روغن زیتون بدون بو میلانو از روغن زیتون بکر تصفیه شده بهره گرفته اند. منظور از روغن زیتون بکر، اینست که کمترین میزان فرآوری بر روی زیتون ها در آن انجام شده که به حفظ هرچه بیشتر خواص آن منجر می شود.

برند کاوانا نیز یک برند اروپایی و شناخته شده است که از سال ۱۹۵۷ تاکنون به تولید روغن زیتون با کیفیت می پردازد.
استفاده از مواد اولیه با کیفیت، طیف وسیعی از طعم ها و ارائه ی محصولات ارگانیک اصولی است که کاوانا به آن پایبند است.

بلینی نیز یک برند معتبر از کشور ایتالیاست.
روغن های بلینی را با مشخصات و ترکیبات آن می توان شناخت که ادعا می کند خصوصیات ارگانوپتیک را کاملا داراست. در حقیقت بلینی حاصل یک کسب و کار خانوادگی با اصول و فرمول های مخصوص است که نسل به نسل منتقل شدند و اکنون یک برند موفق را ساخته اند.

و اما سی سام برندی ایرانی است که روغن های غیر تراریخته و فاقد پالم تولید می کند. کیفیت این روغن به خاطر استفاده نکردن از پروسه های شیمیایی طی تولید بوده و می توان گفت سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ و انواع ویتامین هاست.

انتخاب روغن زیتون طبیعی و با کیفیت از بین روغن های زیتون موجود در بازار کار راحتی نیست.

اما همیشه تجربه ی افراد در استفاده  از روغن زیتون و مهم تر از آن نظر متخصصین تغذیه پارامتری قابل اعتماد برای انتخاب روغن زیتون خواهد بود.

هر ساله لیستی از بهترین روغن زیتون های فرابکر از بهترین برندها با توجه به استانداردهای جهانی اعلام می شود اما بسیاری از آن ها به سختی در ایران یافت می شود. پیشنهاد ما به شما انتخاب روغن زیتون مونینی است که پیوسته در ایران قابل دسترس بوده و از کیفیت بالایی برخوردار است.